Μιχάλης Μαριόρας, Επίκουρος Καθηγητής Ιστορίας Θρησκευμάτων Θεολογική Σχολή, Τμήμα Θεολογίας Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο
Η αύξηση των μεταναστευτικών ροών από τις χώρες όπου η θρησκεία του Ισλάμ είναι κυρίαρχη προς τις ευρωπαϊκές σε συνδυασμό με τον σημαντικό αριθμό μουσουλμάνων πολιτών σε αυτές προκαλούν πληθώρα προβλημάτων και προκλήσεων. Αυτά αναζητούν επιτακτικά λύση τόσο από τις κυβερνήσεις, όσο από την κοινωνία των πολιτών αλλά και τους δομικούς θεσμικούς ή μη παράγοντες του ευρωπαϊκού γίγνεσθαι.
Ανάλογα με τη στατιστική μελέτη, υπολογίζεται ότι το 2050 θα υπάρχουν περίπου 50.000.000 μουσουλμάνοι στην Ευρώπη από 20.000.000 που είναι σήμερα με αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων σοβαρών, να προβάλλει το ερώτημα για τη θρησκευτική σύνθεση της Ευρώπης και τις συνέπειες που προκύπτουν. Η εξέλιξη αυτή ενισχύει τις ξενοφοβικές ή ρατσιστικές τάσεις που σταδιακά κερδίζουν έδαφος στις ευρωπαϊκές κοινωνίες προωθώντας τη δική τους ατζέντα με ρητορική μίσους και απαξίωσης, άκριτα, προς οτιδήποτε ισλαμικό.
Σε αυτή τη συνάφεια, μήπως τίθεται ζήτημα από-χριστιανισμού της Ευρώπης, ίσως ακόμη μεγαλύτερης εκκοσμίκευσης των χριστιανών πιστών λόγω της αυξανόμενης παρουσίας μουσουλμάνων στις ευρωπαϊκές χώρες; Η διαχείριση του ερωτήματος και οι πιθανές απαντήσεις απαιτούν σύνθετη και πολυεπίπεδη προσέγγιση, καθώς συνδυάζονται, πέρα από την οικονομική-πολιτική διάσταση, με την ευρύτερη και πολύ σημαντική συζήτηση περί ταυτοτήτων που ήδη εδώ και καιρό διεξάγεται σε ευρωπαϊκό αλλά και διεθνές επίπεδο. Ποια είναι τα ουσιώδη χαρακτηριστικά γνωρίσματα και οι αναπόδραστες παράμετροι που ταυτοποιούν κάποιον, από την γέννησή του ή αργότερα, ως ευρωπαίο πολίτη (Γάλλο, Γερμανό ή Έλληνα), ως χριστιανό (ορθόδοξο, ρωμαιοκαθολικό ή προτεστάντη) κλπ.;
Κατά την εκτίμηση μας και υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες, η ευρωπαϊκή φυσιογνωμία δεν κινδυνεύει να αλλοιωθεί ούτε σε πολιτικό-κοινωνικό ούτε σε θρησκευτικό επίπεδο από την παρουσία μουσουλμάνων στα εδάφη της. Και στις δύο περιπτώσεις (πολιτικά-κοινωνικά και θρησκευτικά) η παγιωμένη διαχρονικά ευρωπαϊκή ταυτότητα πλήττεται σοβαρά μόνο από τον ίδιο της τον εαυτό και τις δικές της αστοχίες και εκπτώσεις.
Εξ αρχής η Ευρωπαϊκή Ένωση, η σύλληψη και ο σχεδιασμός της, ήταν ένα όραμα ανθρώπων, οι οποίοι πριμοδοτούσαν κυρίως την αρχή των κοινών ιδανικών και βασικών χαρακτηριστικών, έστω και αν προηγήθηκε η οικονομική-νομισματική ενοποίηση για λόγους τεχνικούς. Σήμερα, φαίνεται ότι πέρα από την απόλαυση των οικονομικών ελευθεριών και προνομίων, η Ευρώπη δεν έχει όραμα και στόχους μακρόπνοους. Μοιάζει να απομακρύνεται επίτηδες όλο και περισσότερο από την αρχική ιδιοσυστασία της στοχεύοντας αποκλειστικά στο οικονομικό όφελος. Η ευθύνη αυτή είναι επιμερισμένη, αλλά συλλογική.
Σε αυτό το πλαίσιο αναφοράς, αναρωτιόμαστε γιατί αδειάζουν οι χριστιανικές εκκλησίες παντού στην Ευρώπη και μάλιστα από τις ενεργές ηλικιακά ομάδες…Γιατί στις ανθρώπινες και διαπροσωπικές σχέσεις κυριαρχεί η αποπνευματοποίηση και η εσωστρέφεια εκτοξεύοντας τη σύγχρονη μάστιγα της κατάθλιψης και άλλες ψυχικές νόσους;
Δεν πιστεύουμε ότι η Ευρώπη, μάλλον ο καλύτερος τόπος να ζεις, κινδυνεύει να γίνει Ευραραβία. Πιστεύουμε, όμως, ότι η Ευρώπη πρέπει να παλέψει η ίδια με τον εαυτό της για να παραμείνει χριστιανική…
Σε κάθε περίπτωση σημειώνεται ότι όλοι όσοι δηλώνουν μουσουλμάνοι και υποτίθεται ότι ενεργούν στο όνομα του Αλλάχ δεν είναι κιόλας, καθώς πολλοί από αυτούς, οι τρομοκράτες και οι ριζοσπαστικοποιημένοι, μόνο κατ’ επίφαση χρησιμοποιούν τη θρησκεία του Ισλάμ για την εκπλήρωση των στόχων τους. Αυτή είναι μια καλή αφορμή για περαιτέρω συζήτηση.
Μιχάλης Μαριόρας
Επίκουρος Καθηγητής Ιστορίας Θρησκευμάτων
Τμήμα Θεολογίας, ΕΚΠΑ
Το παραπάνω άρθρο δημοσιεύθηκε:
Ελεύθερος Τύπος
Σάββατο 24-Κυριακή 25 Δεκεμβρίου 2016
Σελ.:21
