O νόμος 365/2002 για το ηλεκτρονικό εμπόριο εναρμόνισε την ρουμανική νομοθεσία με την κοινοτική οδηγία 2000/31/CE του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου από 08.06.2000, σχετικά με τα νομικά ζητήματα των υπηρεσιών πληροφορικής και ειδικότερα του ηλεκτρονικού εμπορίου στην εσωτερική αγορά (οδηγία σχετική με το ηλεκτρονικό εμπόριο), όπως αναφέρει το Γραφείο ΟΕΥ της Ελληνικής Πρεσβείας στη Ρουμανία.
Τα στατιστικά στοιχεία του ρουμανικού ενιαίου συστήματος ηλεκτρονικών πληρωμών “GECAD e-payment” δείχνουν ότι οι κυριότερες κατηγορίες προϊόντων και υπηρεσιών, στις οποίες πραγματοποιούνται οnline πληρωμές, είναι οι τηλεπικοινωνίες, ο τουρισμός, οι υπηρεσίες κοινής ωφέλειας, οι λιανικές πωλήσεις και η διασκέδαση. Όπως και σε άλλες χώρες, η χρήση των ηλεκτρονικών πληρωμών παρουσίασε αύξηση τα τελευταία χρόνια στην Ρουμανία.
Η Ρουμανία άλλωστε, είναι η χώρα με το μεγαλύτερο ποσοστό χρήσης του διαδικτύου στην Ανατολική Ευρώπη (54%) και το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι ο ταχύτερα αναπτυσσόμενος τομέας της ρουμανικής οικονομίας. Η χώρα έχει έναν από τους υψηλότερους αριθμούς συνδρομητών κινητής τηλεφωνίας, περίπου 22,7 εκατομμύρια, την στιγμή που ο πληθυσμός της ανέρχεται σε περίπου 19,9 εκατομμύρια κατοίκους. Στην ρουμανική αγορά δραστηριοποιούνται οι μεγάλες εταιρείες κινητής τηλεφωνίας Τelekom, Vodafone, Orange και η εγχώρια Digi, ενώ έχουν αναπτύξει εφαρμογές για απ’ ευθείας ηλεκτρονικές πωλήσεις.
Επίσης, αύξηση παρατηρείται και στην χρήση ιστοσελίδων δημοπρασιών, ρουμανικών και διεθνών. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι η διαδικτυακή εταιρεία δημοπρασιών eBay έχει μια σταθερή επιχειρηματική σχέση με τους Ρουμάνους μέσω των ευρωπαϊκών της sites και η Apple άνοιξε πρόσφατα ένα ηλεκτρονικό κατάστημα βιβλίων (ibookstore) στη χώρα.
Σημειώνουμε, ακόμη, ότι, από τον Μάρτιο του 2011, το Υπουργείο Επικοινωνιών και Πληροφορικής καθιέρωσε το ηλεκτρονικό σύστημα http://www.ghiseul.ro για online πληρωμές φόρων. Το σύστημα αυτό επιβοηθείται από εταιρείες, όπως η Visa και η Mastercard, από τις μεγαλύτερες τράπεζες στην Ρουμανία καθώς και από την IBM, ενώ μέχρι σήμερα 1,5 Ρουμάνοι πλήρωσαν τους φόρους τους μέσω αυτού.
Τέλος, επισημαίνουμε ότι, από τον Ιανουάριο του 2012, το Υπουργείο Επικοινωνιών και Πληροφορικής ανακοίνωσε, επίσης, την δημιουργία ενός ηλεκτρονικού συστήματος που αφορά τα σχέδια και προγράμματα για την ανάπτυξη της ηλεκτρονικής οικονομίας “e-Economy”, τα οποία είναι συγχρηματοδοτούμενα από την Ε.Ε. Ο προϋπολογισμός του εν λόγω μέτρου (Axa prioritara III, 3.3 Dezvoltarea E-economiei) ανέρχεται σε περίπου 2.840.000 RON ήτοι 640.000 €. Για την πληροφόρησή σας μπορείτε να συμβουλευτείτε την σχετική ιστοσελίδα του Υπουργείου http://fonduri.mcsi.ro/?q=node/232.
H ανάπτυξη του ηλεκτρονικού λιανικού εμπορίου τα τελευταία έτη
Ο κύκλος εργασιών του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ρουμανία παρουσίασε αξιόλογη αύξηση το 2015 και ανήλθε σε 1,4 δισ. ευρώ, έναντι 1,1 δισ. ευρώ το 2014 και μόλις 600.000 ευρώ το 2013. Ο εν λόγω τομέας παρουσιάζει άνθιση τα τελευταία χρόνια. Η τάση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια, καθώς το μερίδιο του ηλεκτρονικού εμπορίου αντιστοιχεί σε μόλις 2,2 με 2,5% του συνολικού λιανεμπορίου.
Ο αριθμός των καταναλωτών από την Ρουμανία που έχουν αγοράσει προϊόντα και υπηρεσίες ηλεκτρονικώς υπολογίζεται σε περίπου 6,7 εκατομμύρια, εκ των οποίων 1,4 εκατομμύρια καταναλωτές έχουν προχωρήσει σε αυτές τις αγορές μέσω κινητής τηλεφωνίας. Ως γνωστόν, η Ρουμανία έχει 19,9 εκατ κατοίκους, εκ των οποίων τα 13 εκατ. είναι άτομα ηλικίας από 16-55 ετών. Η χώρα διαθέτει 11 περίπου εκατ. χρήστες internet και εξ’ αυτών 6,7 εκατ. έχουν προβεί σε αγορές online τουλάχιστον μία φορά.
Μέχρι στιγμής, οι Ρουμάνοι καταναλωτές που κάνουν αγορές online φαίνεται να προτιμούν την χρήση Η/Υ. Ωστόσο, η χρήση των κινητών τηλεφώνων καταγράφει σημαντική αύξηση. Κατά το 2015, 1,4 εκατ. καταναλωτές πραγματοποίησαν τις αγορές τους online μέσω κινητού τηλεφώνου και ειδικότερα 850.000 εξ αυτών χρησημοποίησαν σχετικές εφαρμογές.
Στην Ρουμανία, ο μέσος καταναλωτής πραγματοποιεί ετησίως περίπου 8,2 αγορές έναντι 8,1 το 2014. Συνήθως, ο καταναλωτής προτιμάει να πληρώνει με αντικαταβολή τα προϊόντα που αγοράζει (κατά 90% των περιπτώσεων), ενώ η απ’ ευθείας πληρωμή μέσω τραπεζικών καρτών αφορά μόνο το 6%-7% και το υπόλοιπο 3-4% αφορά άλλες μεθόδους πληρωμής. Φαίνεται, επίσης, ότι οι Ρουμάνοι καταναλωτές ξοδεύουν περισσότερο σε ξένα online καταστήματα με την αξία της μέσης αγοράς να κυμαίνεται στα 58 ευρώ, ενώ στα ρουμάνικα online καταστήματα ο μέσος όρος αγοράς είναι περίπου 40 ευρώ.
Στην Ρουμανία υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 5.000 ενεργά καταστήματα online και ο αριθμός αυτός παραμένει σταθερός σε σχέση με το 2014. Επισημαίνουμε ότι από τα 5.000 ηλεκτρονικά καταστήματα μόνο τα 200 είναι μεγάλου και μεσαίου βεληνεκούς και ξεπερνούν σε ετήσιο κύκλο εργασιών το 1 εκατ. ευρώ. Από τα online καταστήματα, που δραστηριοποιούνται στην Ρουμανία, την μεγαλύτερη επιτυχία στις πωλήσεις έχουν τα καταστήματα ηλεκτρονικών ειδών. Ακολουθούν τα προϊόντα μόδας, τα καλλυντικά, τα προϊόντα για το σπίτι – έπιπλα – είδη διακόσμησης καθώς και τα παιδικά είδη – παιχνίδια.
Όπως και στις άλλες χώρες, έτσι και στην Ρουμανία, το κύριο χαρακτηριστικό προτίμησης των ηλεκτρονικών αγορών δεν είναι πλέον η τιμή. Οι καταναλωτές φαίνεται να ενδιαφέρονται περισσότερο για την δωρεάν αποστολή, τις εκπτώσεις και συναφείς προωθητικές ενέργειες, την δωρεάν επιστροφή και την ταχεία παράδοση.
Εταιρείες ηλεκτρονικού εμπορίου
Τα ηλεκτρονικά καταστήματα αφορούν κατά κύριο λόγο προϊόντα υψηλής τεχνολογίας, (Η/Υ, κινητά, αξεσουάρ), ηλεκτρικές συσκευές, είδη σπιτιού και έπιπλα καθώς και ένδυση – υπόδηση και προϊόντα ομορφιάς. Είναι γεγονός, επίσης, ότι μεγάλη πρόοδο παρατηρείται τελευταία στον κλάδο του τουρισμό και ιδιαίτερα στην αγορά αεροπορικών εισιτηρίων μέσω ιστοσελίδων αεροπορικών εταιρειών καθώς και οι κρατήσεις ξενοδοχείων μέσω σχετικών ιστοσελίδων (π.χ. booking.com).
Η σημαντικότερη εταιρεία του τομέα είναι το ηλεκτρονικό κατάστημα Emag (http://www.emag.ro/). Το εν λόγω ηλεκτρονικό κατάστημα θεωρείται πρωτοπόρο για την ρουμανική αγορά, ενώ η γκάμα των προϊόντων που προσφέρει μεγαλώνει διαρκώς και πλέον καλύπτει πληθώρα κατηγοριών, από ηλεκτρονικές συσκευές μέχρι παιχνίδια και τρόφιμα, όπου έχει αναπτύξει συνεργασία με την αλυσίδα καταστημάτων Mega-Image.
Άλλα μεγάλα ηλεκτρονικά καταστήματα είναι αυτά των εταιρειών ΑLTEX (αλυσίδα καταστημάτων ηλεκτρικών συσκευών), ΜΕΤRO (αλυσίδα Cash And Carry), Diverta (αλυσίδα χαρτοπωλείων – βιβλιοπωλείων) και F64 (φωτογραφικές μηχανές).