Με τις προσφυγικές ροές να εξακολουθούν να είναι αυξημένες, καθώς μόλις την προηγούμενη εβδομάδα 13.700 πρόσφυγες διασώθηκαν από τα νερά της κεντρικής Μεσογείου, η EE αναζητά τρόπους για τη διαχείριση των πολυάριθμων αφίξεων προσφύγων στα κράτη μέλη της. Τη Δευτέρα 30 Μαΐου, η επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών του ΕΚ ενέκρινε ψηφίσματα για τον έλεγχο και την προστασία των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ.
Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή
Μετά από αίτημα των κρατών μελών της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τη δημιουργία Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, που θα εξασφαλίζει την ισχυρή και από κοινού διαχείριση των εξωτερικών συνόρων.
Ο οργανισμός αυτός, θα σχηματιστεί με βάση τη Frontex και τις αρμόδιες για τη διαχείριση των συνόρων αρχές των κρατών μελών, που θα εξακολουθήσουν να ασκούν την καθημερινή διαχείριση των εξωτερικών συνόρων.
Η Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή θα έχει τη δυνατότητα παρέμβασης, καθώς θα μπορεί να αναλαμβάνει δράση, ακόμα και όταν ένα κράτος μέλος δεν είναι σε θέση ή δεν επιθυμεί να λάβει αναγκαία μέτρα. Θα έχει την εποπτεία και τη δυνατότητα παρακολούθησης των μεταναστευτικών ροών προς και εντός της ΕΕ.
Επίσης, ο ρόλος της θα είναι ενισχυμένος στα ζητήματα επιστροφής, καθώς θα συσταθεί ειδική υπηρεσία που θα εργάζεται για την αποτελεσματική επιστροφή υπηκόων τρίτων χωρών, που διαμένουν παράνομα στην ΕΕ.
Η επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών του ΕΚ, στήριξε με ψήφισμά της στις 30 Μαΐου, την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημιουργία Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής. Ωστόσο, ζήτησαν να διασφαλιστεί ότι τα κράτη μέλη θα είναι αυτά που θα αποφασίζουν, με ειδική πλειοψηφία για την παρέμβαση του οργανισμού και όχι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
“Η ΕΕ πρέπει να κάνει καλύτερη διαχείριση των εξωτερικών της συνόρων και για αυτό η Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή πρέπει να δημιουργηθεί το συντομότερο. Η δημιουργία αυτού του οργανισμού δεν αποτελεί πανάκεια για τη λύση της κρίσης που αντιμετωπίζει σήμερα η ΕΕ, ούτε επαναφέρει τη ζώνη Σένγκεν. Ωστόσο, αποτελεί ένα πρώτο βήμα”, δήλωσε ο εισηγητής της έκθεσης του ΕΚ Αρτίς Πάμπρικς (ΕΛΚ, Λετονία).
Βελτίωση της διαδικασίας επιστροφής
Οι διαδικασίες που ισχύουν σήμερα για την επιστροφή των μεταναστών που διαμένουν παράνομα στην Ευρώπη, είναι περίπλοκες και χρονοβόρες. Τα κράτη μέλη παρέχουν ορισμένα έγγραφα που αντικαθιστούν τα κανονικά, ωστόσο πολλές φορές αυτά δεν αναγνωρίζονται από τρίτες χώρες, καθώς δεν υπάρχουν κοινά πρότυπα και τα χαρακτηριστικά ασφαλείας είναι πολύ χαμηλά.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τη δημιουργία ενιαίου ευρωπαϊκού ταξιδιωτικού εγγράφου για την επιστροφή των υπηκόων τρίτων χωρών που διαμένουν παράνομα στην Ευρώπη, που θα εξασφαλίζει την ευρύτερη αποδοχή των επαναπατριζόμενων από τις τρίτες χώρες. Θα συσταθεί ειδική Υπηρεσία Επιστροφής για να συνεργάζεται με τα κράτη μέλη κατά τη διεξαγωγή διαδικασιών ταυτοποίησης και επιστροφής, συντονισμού και οργάνωσης επιχειρήσεων επιστροφής, ενώ θα συνεργάζεται και με τις αρμόδιες αρχές τρίτων χωρών.
Η επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών του ΕΚ, ενέκρινε την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ο εισηγητής Χάλα Άχο Γιούσι (Ευρωπαίοι Μεταρρυθμιστές, Φινλανδία), δήλωσε ότι “αποτελεί ένα μικρό κομμάτι του πάζλ και ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση”.
Ασφαλείς χώρες καταγωγής
Μέρος της ευρωπαϊκής ατζέντας για την αντιμετώπιση του προσφυγικού, είναι και η κατάρτιση κοινού ευρωπαϊκού καταλόγου ασφαλών χωρών καταγωγής, προκειμένου να επιταχυνθεί η διαδικασία εξέτασης των αιτήσεων ασύλου.
Σήμερα, αυτές οι λίστες καθορίζονται από τα κράτη μέλη σε εθνικό επίπεδο.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε ένα κατάλογο χωρών, που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ασφαλείς και οι αιτήσεις ασύλου των υπηκόων τους που μένουν παράνομα στην ΕΕ, θα μπορούσαν να εξεταστούν με πιο γρήγορες διαδικασίες.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καλωσόρισε την πρόταση της Ευρωπαϊκής και υπενθύμισε ότι τα άτομα που χρήζουν προστασίας έχουν τόσο περιορισμένες οδούς για να εισέλθουν νόμιμα στην ΕΕ, που δεν έχουν άλλη επιλογή από το να καταφύγουν σε λαθρεμπόρους και επικίνδυνες διαδρομές. Έτσι, το ΕΚ επέμεινε στη δημιουργία ανθρωπιστικών διαδρόμων και στην παροχή ανθρωπιστικής βίζας, καθώς και σε υποχρεωτικά προγράμματα επανεγκατάστασης.
Καλύτερη ανταλλαγή πληροφοριών για τους υπηκόους τρίτων χωρών
Οι πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις σε ευρωπαϊκές πόλεις, έδειξαν πόσο σημαντική είναι η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών. “Πρέπει να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη του κοινού, πρέπει να είμαστε θέση να ελέγχουμε ποιός μπαίνει στην ΕΕ”, είπε ο εισηγητής του ΕΚ Τίμοθι Κιρκόφ (Ευρωπαίοι μεταρρυθμιστές).
Το σύστημα Ευρωπαϊκό Σύστημα Ποινικού Μητρώου (σύστημα ECRIS ), υπάρχει από το 2012 , για την ανταλλαγή πληροφοριών για ποινικές καταδίκες πολιτών της ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προτείνει την επέκταση αυτού του συστήματος, προκειμένου να συμπεριλαμβάνει και υπηκόους τρίτων χωρών μέσα από κοινή διαδικασία. Επίσης, τα κράτη μέλη, θέλουν την πρόσβαση της Frontex και της Europol, σε αυτές τις βάσεις κατόπιν αιτήματος και κατά περίπτωση.
Η επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών του ΕΚ, ενέκρινε την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις 30 Μαΐου 2016.
