Αβραάμ Ζεληλίδης
Καθ. Γεωλογίας Παν.Πατρών
Τα ατοπήματα που έχουν καταγραφεί στον αγώνα για την αδειοδότηση των πιθανών κοιτασμάτων φυσικού αερίου καθώς και την ανάγκη για άμεση δράση, στοιχειοθετεί ο καθηγητής Γεωλογίας Αβραάμ Ζεληλίδης. Κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για το μέλλον των παραχωρήσεων και της εκμετάλλευσης των ενεργειακών “οικοπέδων”.
του Δρ Αβραάμ Ζεληλίδη, καθηγητή Γεωλογίας
Η αξιοποίηση των όποιων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων μπορεί να αποτελέσει τον βασικότερο πυλώνα επανεκκίνησης της οικονομίας; Η απάντηση θα είναι ΝΑΙ αν και στην ερώτηση «Υπάρχει πολιτική βούληση να προχωρήσουν οι έρευνες υδρογονανθράκων στην Ελλάδα;» η απάντηση είναι επίσης ΝΑΙ.
Αν και η πολιτική βούληση μέχρι τα μέσα Οκτώβρη σε ενεργειακά θέματα, περιλαμβάνει δεσμεύσεις υλοποίησης των 8 από τις 26 των δεσμεύσεων του 3ου μνημονίου, ΔΕΝ περιλαμβάνει καμία δέσμευση για την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων. Το σχέδιο αξιοποίησης των εγχώριων υδρογονανθράκων – αν υπάρχει- βαδίζει στα τυφλά! Τόσο ο κ. Λαφαζάνης, όσο και ο κ. Σκουρλέτης δεν διέθεσαν χρόνο για να ασχοληθούν στα σοβαρά μαζί του. Οι προεκλογικές αναφορές τους, τον Γενάρη του 2015, για προστασία του περιβάλλοντος και αναζήτηση άλλων ενεργειακών πόρων διαμόρφωσαν και την αδιαφορία για την οποιαδήποτε αξιοποίηση τους. Αν η κυβέρνηση αλλάξει φιλοσοφία – αν και δεν έγινε καμιά αναφορά και από κανέναν για πιθανή αξιοποίηση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων και πιθανή συμβολή τους στην ανάπτυξη της χώρας, στις τελευταίες εκλογές του Σεπτέμβρη- και αποφασίσει να «χτίσει» στην αξιοποίηση των υδρογονανθράκων, πρέπει να τρέξει… δεν υπάρχει άλλος χρόνος αναμονής!
Πλατφόρμες εξόρυξης έξω απο το Port Dickson Flickr by Simon_sees CC BY 2.0
Σχεδόν τρεις μήνες μετά την 14η Ιουλίου, όταν και έληξε ο διαγωνισμός για τα 20 θαλάσσια οικόπεδα σε Ιόνιο και Κρήτη, και όπως ανακοινώθηκε την επομένη κατατέθηκαν τρεις προσφορές, το υπουργείο δεν έχει ακόμη προχωρήσει στα διαδικαστικά βήματα για την αποσφράγισή των φακέλων. Το Υπουργείο μέχρι σήμερα, δεν έχει ανακοινώσει ποιες είναι οι τρεις προσφορές που υπεβλήθησαν, ούτε και καμία άλλη λεπτομέρεια. Η εξέλιξη αυτή σε συνέχεια των όσων έχουν γίνει μέχρι σήμερα δημιουργεί ένα πολύ άσχημο και δυσοίωνο προηγούμενο για την διεθνή αξιοπιστία της Ελλάδας στον τομέα των ερευνών υδρογονανθράκων. Φαίνεται ότι δεν έχει αλλάξει τίποτε. Αν δεν ολοκληρωθεί σύντομα η διαδικασία, τότε απλώς βάζουμε ταφόπλακα στην αξιοποίηση των όποιων κοιτασμάτων υπάρχουν, είτε στη θάλασσα είτε στη χέρσο, ακυρώνουμε τους επόμενους γύρους παραχωρήσεων που θα μπορούσαν να δρομολογηθούν για το 2016 και συνεπώς διώχνουμε κάθε μεγάλο και σοβαρό ξένο επενδυτή. Φήμες θέλουν την ακύρωση του διαγωνισμού γιατί … δεν αρέσουν κάποιοι σε κάποιους!!!! Αν συμβεί αυτό τότε θα είναι αλήθεια ότι το συμφέρον του ενός μπορεί να καταστρέψει την ελπίδα των πολλών….
Δριμύ κατηγορώ για καθυστερήσεις
Οι προηγούμενες κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και ΝΔ-ΠΑΣΟΚ μετά από καθυστέρηση 3 χρόνων (έναρξη διαγωνισμού τον Γενάρη του 2012, ολοκλήρωση του διαγωνισμού με την κύρωση των συμβάσεων τον Οκτώβρη του 2014) «κατάφεραν» να ολοκληρώσουν την διαδικασία του “open door”, και από το 2014 έχουν ήδη κατακυρωθεί και έχουν μπει στο στάδιο της έρευνας το χερσαίο «οικόπεδο» στην περιοχή των Ιωαννίνων, καθώς και τα θαλάσσια «οικόπεδα» στην περιοχή του Πατραϊκού και στο Κατάκολο. Στις τρεις αυτές περιοχές συμμετέχουν και οι δύο Ελληνικές Εταιρείες ΕΛΠΕ και Energean σε σχήματα κοινοπραξιών. Επίσης, οι προηγούμενες κυβερνήσεις ΝΔ- ΠΑΣΟΚ έδωσαν στην προηγούμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ έναν άλλο διαγωνισμό σε φάση ολοκλήρωσης, για τις χερσαίες έρευνες σε Άρτα-Πρέβεζα και ΒΔ Πελοπόννησο και Αιτωλοακαρνανία, όπου και εδώ συμμετέχουν οι Ελληνικές εταιρείες ΕΛΠΕ και Energean πάλι σε σχήματα κοινοπραξιών. Τον διαγωνισμό για τις περιοχές αυτές προκάλεσε η Ιταλική εταιρεία ENEL και τελικά δεν προσήλθε στον διαγωνισμό. Η προθεσμία υποβολής φακέλου για συμμετοχή στο διαγωνισμό έληξε τον Φλεβάρη του 2015, δηλαδή αφού ανέλαβε ο ΣΥΡΙΖΑ τη διακυβέρνηση της χώρας, τυχαία;; ή μήπως ανασφάλεια και αβεβαιότητα; Ο διαγωνισμός αυτός είναι σε εξέλιξη πλέον με ρυθμούς χελώνας και βρίσκεται στο στάδιο των …. βελτιωμένων προσφορών.
Ακτή Huntington – Ηλιοβασίλεμα με πλατφόρμα εξόρυξης στον ορίζοντα CC BY-SA 2.0
Αναρωτιέται κανείς όταν η Shell σήμερα έφτασε σχεδόν στα σύνορα μας (έρευνες στο μπλοκ 4) από τη μεριά της Αλβανίας και ξένες εταιρείες όπως Shell, Bankers Petroleum, Stream Oil & Gas, Cairn, ILDC, San Leon Energy δραστηριοποιούνται στην Αλβανία, γιατί δεν υπάρχει καμιά μεγάλη εταιρεία στην Ελλάδα που να ασχολείται με την έρευνα υδρογονανθράκων; Αν δούμε το πώς έγιναν οι διαγωνισμοί στην Ελλάδα θα καταλάβουμε γιατί δεν έχουμε μεγάλους «παίχτες». Π.Χ. ο διαγωνισμός για το μπλοκ των Ιωαννίνων, που σήμερα έχει αναλάβει η κοινοπραξία στην οποία συμμετέχει και η Ελληνική Energean, στην προκήρυξη που έγινε αναφερόταν με πιθανό δυναμικό 80 εκατομμυρίων βαρελιών, ενώ η προηγούμενη εταιρεία που είχε τα δικαιώματα αλλά αποχώρησε το 2001 σε εσωτερική της έκθεση μιλούσε για 1 εκατομμύρια βαρέλια πετρέλαιο και σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η προηγούμενη εταιρεία ήταν η Enterprise που πουλήθηκε στη Shell, τότε μπορεί κάποιος να καταλάβει γιατί δεν ήρθαν στον συγκεκριμένο διαγωνισμό μεγάλες εταιρείες και μάλιστα αυτή που είχε τα δικαιώματα και σήμερα δραστηριοποιείται στα σύνορα μας και στην ίδια περιοχή.
Ένα είναι βέβαιο: οι προηγούμενοι (2010-2014) αποδεδειγμένα καθυστερούσαν ή ακόμα πιο παλιά (1998-2010) δεν τις ήθελαν τις όποιες ανακαλύψεις ή δραστηριότητες των ξένων εταιρειών στην Ελλάδα, και για το λόγο αυτό διέλυσαν την ΔΕΠ-ΕΚΥ. Όμως ακόμη είναι άγνωστο το τι θέλει η σημερινή πολιτική ηγεσία της συγκυβέρνησης. Οι ξένοι μεγάλοι παίχτες περιμένουν, ο χρόνος τρέχει, τα περιθώρια στενεύουν. Αν θέλει η κυβέρνηση να πείσει θα πρέπει να αναπτύξει δραστηριότητες (ταχύτητα αποφάσεων, ασφαλιστικό σταθερό) για να βελτιώσει το επίπεδο της εμπιστοσύνης, αλλιώς όλοι στον περίγυρο μας θα βρίσκουν, θα αξιοποιούν και θα αναπτύσσονται και εμείς θα περιμένουμε να φυσήξει για να γυρίσουν οι ανεμογεννήτριες…
*Ο Αβραάμ Ζεληλίδης γεννήθηκε το 1960 στη Μαρίνα Ναούσης της Ημαθίας. Έγινε πτυχιούχος γεωλόγος το 1984 και διδάκτορας το 1988 στο Τμήμα Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών. Διορίστηκε ως λέκτορας το 1993 και από το 2009 ως τακτικός καθηγητής στο Τμήμα Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών. Διετέλεσε Κοσμήτορας της Σχολής Θετικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας την περίοδο 2006-2010. Ασχολείται ερευνητικά με την ανάλυση Ιζηματογενών Λεκανών, Στρωματογραφία ακολουθιών, Σεισμική Στρωματογραφία και Γεωλογία Πετρελαίων. Έχει εκπονήσει πολλά ερευνητικά έργα για πετρελαϊκές εταιρείες χρησιμοποιώντας δεδομένα τόσο επιφάνειας όσο και υπεδαφικά, ενώ οργάνωσε πολλά σεμινάρια πεδίου για πετρελαϊκές εταιρείες του εξωτερικού. Έχει δημοσιεύσει περισσότερες από 110 εργασίες σε διεθνή περιοδικά, οι πιο πολλές των οποίων αναφέρονται στο δυναμικό των υδρογονανθράκων στην Ελλάδα, και έχουν παρουσιαστεί σε Διεθνή Συνέδρια σε όλο τον κόσμο (Ιαπωνία, Ευρώπη, Αμερική, Αφρική). Έχει προσκληθεί σε διεθνή φόρα και Συνέδρια ως ειδικός σε θέματα υδρογονανθράκων για την ΝΑ Μεσόγειο. Ήταν επιβλέπων Καθηγητής σε οκτώ διδακτορικές διατριβές με θέματα γεωλογίας πετρελαίων. Έχει εργαστεί ερευνητικά και σε περιοχές εκτός Ελλάδας, όπως ο κόλπος του Σουέζ στην Αίγυπτο ή στη Σικελία και έχει δημοσιεύσει εργασίες συνδέοντας την Ελλάδα με την Αίγυπτο ή την Σικελία με διεθνές ενδιαφέρον. Τέλος, έχει δώσει πολλές συνεντεύξεις σε τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές, εφημερίδες και περιοδικά, στην προσπάθεια του να αναδείξει το θέμα της ύπαρξης – αξιοποίησης των πεδίων υδρογονανθράκων στην Ελλάδα.