Η Ευρωπαϊκή Ένωση και έξι χώρες της Κοινότητας για την Ανάπτυξη της Μεσημβρινής Αφρικής (ΚΑΜΑ) υπέγραψαν σήμερα συμφωνία οικονομικής εταιρικής σχέσης (ΣΟΕΣ), την πρώτη του είδους της μεταξύ ΕΕ και μιας αφρικανικής περιφέρειας, με σκοπό την οικονομική ολοκλήρωση. Η υπογραφή πραγματοποιήθηκε στο Κασάνε της Μποτσουάνα.

Η συμφωνία υπεγράφη από την επίτροπο Εμπορίου, κ. Cecilia Malmström, εξ ονόματος της ΕΕ. Η επίτροπος κ. Malmström δήλωσε: «Το εμπόριο είναι ένα εργαλείο προώθησης της οικονομικής και αειφόρου ανάπτυξης. Αποτελεί επίσης σημαντικό παράγοντα για την ολοκλήρωση των περιφερειών και τη διαμόρφωση ισχυρότερων δεσμών μεταξύ των χωρών. Με τη συμφωνία οικονομικής εταιρικής σχέσης που υπογράφουμε σήμερα, θέλουμε να θέσουμε τις εμπορικές σχέσεις με τους εταίρους μας στην περιοχή της Μεσημβρινής Αφρικής σε κοινά συμφωνημένους και σταθερούς κανόνες. Διαχρονικά, το εμπόριο έχει συμβάλλει στην έξοδο εκατομμυρίων ανθρώπων από τη φτώχεια. Χάρη σε συμφωνίες όπως η παρούσα, προετοιμάζουμε το έδαφος για να συνεχιστεί η διαδικασία αυτή.»

Ο επίτροπος Διεθνούς Συνεργασίας και Ανάπτυξης, κ. Νέβεν Μίμιτσα, πρόσθεσε: «Η πλήρης αξιοποίηση του οικονομικού δυναμικού του ιδιωτικού τομέα και η περαιτέρω ενίσχυση του εμπορίου είναι αποφασιστικής σημασίας για τη νέα παγκόσμια αναπτυξιακή ατζέντα και την επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης. Η σημερινή συμφωνία μπορεί να μας βοηθήσει να αξιοποιήσουμε αυτό το δυναμικό.»

Η συμφωνία οικονομικής εταιρικής σχέσης (ΣΟΕΣ) με την Μποτσουάνα, το Λεσόθο, τη Μοζαμβίκη, τη Ναμίμπια, τη Νότια Αφρική και τη Σουαζιλάνδη – τη λεγόμενη «ομάδα ΣΟΕΣ της ΚΑΜΑ» – είναι μια συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών με γνώμονα την ανάπτυξη. Πέραν αυτής της συμφωνίας, θα μπορούσαν, επίσης, να υπογραφούν σύντομα και άλλες περιφερειακές συμφωνίες με τη Δυτική Αφρική και την Κοινότητα Ανατολικής Αφρικής. Κατά την τελετή υπογραφής σήμερα στη Μποτσουάνα, η επίτροπος κ Malmström πραγματοποίησε ομιλία σχετικά με τα οφέλη της συμφωνίας, η οποία είναι διαθέσιμη εδώ.

Η ΣΟΕΣ λαμβάνει υπόψη το διαφορετικό επίπεδο ανάπτυξης κάθε εταίρου. Εγγυάται στη Μποτσουάνα, το Λεσόθο, τη Μοζαμβίκη, τη Ναμίμπια και τη Σουαζιλάνδη αδασμολόγητη και χωρίς ποσοστώσεις πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά. Η Νότιος Αφρική θα επωφεληθεί επίσης από τη βελτιωμένη πρόσβαση στην αγορά, πέραν της υφιστάμενης διμερούς συμφωνίας. Επιπλέον, η συμφωνία που υπεγράφη σήμερα αυξάνει την ευελιξία των παραγωγών της Νότιας Αφρικής, όσον αφορά τη σύνθεση προϊόντων με συστατικά από διάφορες χώρες χωρίς να διακυβεύεται η ελεύθερη πρόσβασή τους στην αγορά της ΕΕ. Προβλέπει επίσης ορισμένα μέτρα προστασίας, για παράδειγμα, για εκκολαπτόμενους και ευαίσθητους κλάδους ή για λόγους επισιτιστικής ασφάλειας.

Οι αγορές της Μεσημβρινής Αφρικής θα ανοίξουν σταδιακά και εν μέρει για τις εξαγωγές της ΕΕ, με ασύμμετρο τρόπο. Στο πλαίσιο της διαδικασίας διαφοροποίησης των οικονομιών τους και διεύρυνσης της παραγωγής, οι εισαγωγές ορισμένων προϊόντων είναι σημαντικές για τις χώρες της Μεσημβρινής Αφρικής – για παράδειγμα, ορισμένα βιομηχανικά εξαρτήματα, σπόροι και μηχανήματα. Οι εισαγωγικοί δασμοί για πολλά από αυτά τα λεγόμενα ενδιάμεσα προϊόντα θα μειωθούν σημαντικά, καθιστώντας τα προϊόντα αυτά πιο εύκολα προσιτά στους επιχειρηματίες της Μεσημβρινής Αφρικής.

Ειδικά για την αγορά της Νότιας Αφρικής, χορηγήθηκε ιδιαίτερο πλεονέκτημα σε ευρωπαίους παραγωγούς παραδοσιακών προϊόντων ποιότητας με παγκόσμια φήμη – όπως κρασιά και προϊόντα διατροφής – οι οποίοι θα αποκτήσουν πλέον το αποκλειστικό δικαίωμα χρήσης των παραδοσιακών ονομασιών τους ή «γεωγραφικών ενδείξεων» στη Νότια Αφρική. Αντίστοιχα, από τώρα και στο εξής, πολλές γεωγραφικές ενδείξεις της Νότιας Αφρικής θα προστατεύονται στην αγορά της ΕΕ, π.χ. διάφορα είδη κρασιού Νότιας Αφρικής, όπως τα Stellenbosch και Paarl, το τσάι Ρόιμπος και άλλα προϊόντα.

Με την υπογραφή της συμφωνίας, όλοι οι συμμετέχοντες δεσμεύονται να ενεργούν για την επίτευξη αειφόρου ανάπτυξης, μεταξύ άλλων με την τήρηση κοινωνικών και περιβαλλοντικών προτύπων. Η ΣΟΕΣ προβλέπει επίσης μια διαδικασία διαβούλευσης σχετικά με περιβαλλοντικά ή εργασιακά θέματα και καθορίζει έναν εκτενή κατάλογο τομέων στους οποίους οι εταίροι θα συνεργάζονται για την προώθηση της αειφόρου ανάπτυξης. Η κοινωνία των πολιτών θα διαδραματίσει ιδιαίτερο ρόλο στην παρακολούθηση του αντίκτυπου της συμφωνίας. Επιπλέον, σε αναλυτικό κεφάλαιο για την αναπτυξιακή συνεργασία, προσδιορίζονται οι σχετικοί με το εμπόριο τομείς που θα μπορούσαν να επωφεληθούν από χρηματοδοτική στήριξη της ΕΕ.

Η ΣΟΕΣ δημιουργεί κοινά όργανα για την υποστήριξη του διαλόγου, της ομαλής διεκπεραίωσης όλων των εμπορικών ζητημάτων και της παρακολούθησης του αντίκτυπου της εμπορικής συμφωνίας. Η ΕΕ θα συνεργαστεί με τους εταίρους της στην ΚΑΜΑ για την ομαλή εφαρμογή της συμφωνίας, από κοινού με περιφερειακούς και εθνικούς φορείς αναπτυξιακής συνεργασίας.

Το Συμβούλιο των Υπουργών της ΕΕ εξέδωσε απόφαση εξουσιοδότησης για την υπογραφή της συμφωνίας οικονομικής εταιρικής σχέσης στις 1 Ιουνίου. Μετά την υπογραφή, η συμφωνία θα υποβληθεί για έγκριση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και για επικύρωση στα 28 κράτη μέλη της ΕΕ, σύμφωνα με τις εθνικές διαδικασίες επικύρωσης, καθώς και στις χώρες της Μεσημβρινής Αφρικής.

Ιστορικό

Οι συμφωνίες εμπορικών συναλλαγών και οικονομικής εταιρικής σχέσης αποτελούν σημαντικό πυλώνα της συμφωνίας ΑΚΕ-ΕΕ του Κοτονού.

Η ομάδα ΣΟΕΣ της ΚΑΜΑ αποτελείται από 6 από τα 15 μέλη της Κοινότητας για την Ανάπτυξη της Μεσημβρινής Αφρικής (Μποτσουάνα, Λεσόθο, Μοζαμβίκη, Ναμίμπια, Σουαζιλάνδη, Νότια Αφρική). Η Αγκόλα έχει καθεστώς παρατηρητή και μπορεί να προσχωρήσει στη συμφωνία στο μέλλον.

Η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της ομάδας ΣΟΕΣ της ΚΑΜΑ. Το 2015, η ΕΕ εισήγαγε προϊόντα αξίας περίπου 32 δισεκατομμυρίων ευρώ από την περιοχή, κυρίως ορυκτά και μέταλλα. Η ΕΕ εξήγαγε προϊόντα της ίδιας σχεδόν αξίας, κυρίως μηχανολογικά προϊόντα, προϊόντα αυτοκινητοβιομηχανίας και χημικά προϊόντα.