Αβραάμ Ζεληλίδης
Καθ. Γεωλογίας Παν.Πατρών

🔊 Ακούστε το κείμενο

Στις 2 Ιουλίου του 2014 το Υπουργείο ΠΕΚΑ, εκπροσωπούμενο από τον τότε Υπουργό κ. Μανιάτη, συνοδευόμενο από πολυπληθή ομάδα υποστήριξης, την Πρόεδρο της ΕΔΕΥ, κ. Σταματάκη, την PGS και το BEICIP, παρουσίασαν τα αποτελέσματα των σεισμικών ερευνών για Ιόνιο και νότια της Κρήτης και έδειξαν για πρώτη φορά τα 20 θαλάσσια οικόπεδα όπως τα χώρισαν για μελλοντικές έρευνες στα πλαίσια προγραμματισμένου διαγωνισμού μετά από 3 μήνες. Ενώ, στις 3 Ιουλίου έγιναν συναντήσεις των στελεχών ΥΠΕΚΑ, PGS, BEICIP με τις ενδιαφερόμενες πετρελαϊκές εταιρείες..

του Δρ Αβραάμ Ζεληλίδη, καθηγητή Γεωλογίας 

Πράγματι προκηρύχτηκε ο διαγωνισμός από την συγκυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ και για τα 20 θαλάσσια οικόπεδα στις 13.11.2014 (περίπου 4 μήνες μετά την ανακοίνωση), ένας διαγωνισμός που έληγε στις 14.5.2015 και μετά από παράταση δύο μηνών έληξε στις 14.7.2015, δηλαδή 8 μήνες !!!! μετά την προκήρυξη. Η νέα κυβέρνηση (ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ) είναι απροετοίμαστη να διαχειριστεί το διαγωνισμό, έχοντας ήδη κάνει δηλώσεις διάφορα στελέχη της, όπως ο σημερινός γ.γ. του Υπουργείου, για επαναδιαπραγμάτευση και επανασχεδιασμό του διαγωνισμού ή ακόμη και ακύρωση του διαγωνισμού, παρατείνουν το διαγωνισμό για δύο μήνες.

Έτσι, από τη μια η αλλαγή κυβέρνησης και από την άλλη οι παρατάσεις, είχαν ως αποτέλεσμα να μην προσέλθουν μεγάλες εταιρείες στο διαγωνισμό και σύμφωνα με το Υπουργείο της νέας κυβέρνησης να έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον μόνο για τρεις (3) περιοχές. Τρεις μήνες μετά την 14η Ιουλίου, όταν και έληξε ο διαγωνισμός, το υπουργείο συνεχίζει να απαξιώνει το διαγωνισμό και να μην έχει ακόμη προχωρήσει στα διαδικαστικά βήματα για την αποσφράγισή των φακέλων ή έστω στην ανακοίνωση των υποψηφίων.

Ήταν στραβό το κλήμα …….(με ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, αφού προς τα έξω φαινόταν ότι δεν γνωρίζουν το αντικείμενο και ότι καθυστερούν επίτηδες)…. το έφαγε και ο γάιδαρος …(με ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ αφού δεν θέλουν την αξιοποίηση, γιατί κινδυνεύει …..το περιβάλλον)

Για να δούμε γιατί το κλήμα ήταν στραβό:

1. Ο Υπουργός προσέλαβε ως Σύμβουλο το BEICIP και σύμφωνα με τον Υπουργό κ. Μανιάτη το Γαλλικό Ινστιτούτο (Beicip), λαμβάνοντας υπόψη 50 παραμέτρους!!!! (σύμφωνα με δήλωση του) χώρισε το Ιόνιο και το Κρητικό πέλαγος σε 20 θαλάσσια οικόπεδα με τα οποία και προχώρησε στο διαγωνισμό (εικόνα 1). Το Beicip έκανε μια από τις χειρότερες παρουσιάσεις στο Λονδίνο δείχνοντας ότι δεν γνωρίζει την περιοχή (έδειξε 2 διαφάνειες χωρίς γεωλογικές πληροφορίες ενώ οι ερμηνευμένες ανακλάσεις δεν είχαν συνέχεια και δεν καθόριζαν γνωστά γεωλογικά όρια για την κάθε περιοχή.

Εικόνα 1: Χάρτης του ΥΠΕΚΑ που δείχνει τα 20 θαλάσσια οικόπεδα όπως τα χώρισε το BEICIP, τα αποδέχτηκε το Υπουργείο, και μ’ αυτά προχώρησε στο διαγωνισμό.

Οι Γεωλογικές παραδοχές για τον σωστό χωρισμό των οικοπέδων θα έπρεπε να είναι:

1. Στο Ιόνιο έχουμε την Απούλια πλατφόρμα που επηρεάζεται από την Ιόνια Επώθηση με ΒΒΔ διεύθυνση και πολλά οριζόντια ρήγματα με ΑΒΑ-ΔΝΔ διεύθυνση που κόβουν τη συνέχεια της επώθησης δημιουργώντας ιδιαίτερες συνθήκες εκατέρωθεν των ρηγμάτων. Υπάρχουν περιοχές πίσω από την Ιόνια επώθηση (λεκάνες οπισθοχώρας), που αναπτύσσονται στην Ιόνια ζώνη, και στην ουσία επηρεάζονται από την επώθηση της Πίνδου και τις εσωτερικές επωθήσεις, και υπάρχουν περιοχές που αναπτύσσονται μπροστά από την Ιόνια επώθηση (λεκάνη προχώρας της Ιονίου επώθησης) και αναπτύσσονται στη ζώνη των Παξών.
2. Από το ύψος της Κεφαλλονιάς και μέχρι νότια της Κρήτης αναφερόμαστε στη Μεσογειακή ράχη μαζί με τις λεκάνες πίσω από αυτή και τις λεκάνες μπροστά από αυτήν. Η Μεσογειακή ράχη δημιουργήθηκε στο Μέσο Μειόκαινο και σχεδόν στο σύνολο της δομείται από καλύμματα. Η γεωμετρία της ράχης είναι τοξοειδής.
3. Τα οικόπεδα θα πρέπει να χωριστούν κάθετα στα κύρια δομικά στοιχεία της κάθε περιοχής και τα όρια τους να έχουν σχέση με τα οριζόντια ρήγματα καθότι τα οριζόντια ρήγματα δημιουργούν τις ιδιαίτερες συνθήκες.

Έτσι, με την προτεινόμενη λύση των 20 οικοπέδων (εικόνα 1) τα αρνητικά των «οικοπέδων» είναι:

1. Τα οικόπεδα 2,4,5,8,9,16,17,18,19 και 20 ανήκουν στην περιφέρεια και περιλαμβάνουν περιοχές υψηλού ρίσκου και βαθιών νερών. Ειδικότερα: (α) Τα 2, 4 και 5 ανήκουν στην Απούλια πλατφόρμα, ανεξερεύνητη μέχρι σήμερα με ερωτηματικά ως προς τη μόνωση – προστασία των παραγόμενων υδρογονανθράκων και συνεπώς υψηλό ρίσκο για τις εταιρείες. (β) Τα 8 και 9 είναι σε περιοχή με ερωτηματικά ακόμη ως προς τη γεωλογία του γιατί βρίσκεται στο ξεκίνημα (ΒΔ άκρο) της Μεσογειακής ράχης. (γ) Τα 16, 17, 18, 19 και 20 βρίσκονται πάνω στη Μεσογειακή ράχη, ανεξερεύνητη μέχρι σήμερα, βαθιών νερών και συνεπώς υψηλού ρίσκου.
2. Δεν λαμβάνει υπόψη τη γεωλογία της Ελλάδας με τις επωθήσεις και τα οριζόντια ρήγματα καθώς και τις διευθύνσεις αυτών με την επίδραση τους στην εξέλιξη της περιοχής και δημιουργίας ανεξάρτητων περιοχών ενδιαφέροντος.
3. Δεν αξιοποιεί το γεω-στρατηγικό πλεονέκτημα της χώρας μας, με τα γνωστά και ήδη αξιοποιούμενα κοιτάσματα σε όμορες χώρες.

Μετά τα παραπάνω η ενδεδειγμένη λύση που λαμβάνει υπόψη της όλα τα προηγούμενα, που δεν έλαβε υπόψη της το Beicip, είναι η εξής (εικόνα 2):

1. Τα οικόπεδα από 20 γίνονται 13 ενώ προστέθηκε και ένα οικόπεδο που δεν είχε προταθεί, φτάνοντας έτσι τα 14.
2. Τα οικόπεδα 1,2,3,4 και 5 αναφέρονται στην Απούλια πλατφόρμα είναι μακρόστενα περιλαμβάνοντας τόσο ρηχά νερά όσο και βαθιά, περιλαμβάνουν ασφαλείς περιοχές (κοντά στη χέρσο) αλλά και περιοχές υψηλού ρίσκου (απομακρυσμένες περιοχές πάνω στην Απούλια πλατφόρμα). Το οικόπεδο 1 αναπτύσσεται μεταξύ δύο οριζοντίων ρηγμάτων και περιλαμβάνει τόσο τμήματα της Ιόνιας ζώνης όσο και της ζώνης των Παξών.
   “Στόχος της νέας οριοθέτησης είναι να μειώσουμε το ρίσκο των εταιρειών, αφού περιλαμβάνονται τόσο ρηχά όσο και βαθιά νερά…”

   Τα οικόπεδα 2,3,4 και 5 αναπτύσσονται στην ζώνη των Παξών και τα όρια τους καθορίστηκαν από οριζόντια ρήγματα, ενώ το νότιο όριο του οικοπέδου 5 είναι το ρήγμα της Κεφαλονιάς.

3. Τα οικόπεδα 6 και 7 περιλαμβάνουν τόσο περιοχές της Ιόνιας ζώνης όσο και της ζώνης των Παξών, τόσο με ρηχά νερά όσο και βαθιά, τόσο με χαμηλού ρίσκου όσο και υψηλού ρίσκου περιοχές. Τα οικόπεδα αυτά περιλαμβάνουν εσωτερικές επωθήσεις, ενώ τα βόρεια και νότια περιθώρια τους ορίζονται με οριζόντια ρήγματα. Τα οικόπεδα αυτά μειώνουν το ρίσκο λόγω της ύπαρξης του κοιτάσματος του Κατακόλου, που και τα δύο οικόπεδα γειτνιάζουν.
4. Το οικόπεδο 9 (παλιό 11) μεγάλωσε καλύπτοντας πρόσθετη περιοχή νότια των Κυθήρων και ανήκει στο σύνολο της στην Ιόνια ζώνη. Ο λόγος που μεγάλωσε είναι η ύπαρξη οριζοντίων ρηγμάτων στο θαλάσσιο χώρο που επηρεάζουν τη γεωμετρία της λεκάνης.
5. Το οικόπεδο 8 είναι νέο περιλαμβάνει τμήμα της μεσογειακής ράχης και στην ουσία αξιοποιεί το γεγονός της ύπαρξης λασποηφαιστείων (Προμηθέας 1).
6. Τα οικόπεδα 13 έως 20 έγιναν 10 έως 14, δηλαδή από 9 έγιναν 5 για τους εξής λόγους: α. Αξιοποιούν τη γνώση για την γεωλογική εξέλιξη, αφού περιλαμβάνουν τόσο λεκάνες πίσω από το πρίσμα προσαύξησης όσο και το ίδιο το πρίσμα, δηλαδή τη Μεσογειακή ράχη. β. Στόχος της νέας οριοθέτησης είναι να μειώσουμε το ρίσκο των εταιρειών, αφού περιλαμβάνονται τόσο ρηχά όσο και βαθιά νερά, περιλαμβάνονται ρηχές περιοχές, με γνωστή τη γεωλογία και την εξέλιξη των περιοχών, βαθιές περιοχές, υψηλού ρίσκου, αλλά με γνωστά και χαρτογραφημένα λασποηφαίστεια. γ. Στόχος είναι να έχουμε ενδιαφέρον για όλα τα οικόπεδα νότια της Κρήτης και όχι μόνο για μερικά.

Εικόνα 2: Στην εικόνα αυτή φαίνονται με κόκκινα πλαίσια τα 20 θαλάσσια οικόπεδα που πρότεινε το υπουργείο μαζί το Beicip, ενώ με χρωματισμένες περιοχές (συνολικά 14) φαίνονται οι προτεινόμενες οριοθετήσεις των νέων οικοπέδων. Το νέο οικόπεδο 9 είναι χρωματισμένο κίτρινο. Το βάθος της θάλασσας μεγαλώνει όσο η απόχρωση του μπλε γίνεται πιο σκούρα, ενώ τα όρια της ΑΟΖ, με βάση τη μέση γραμμή, δίνεται με μαύρη γραμμή. Τέλος, στην εικόνα σημειώνονται όλες οι διαθέσιμες σεισμικές γραμμές.

Και αν σ’ όλα τα παραπάνω προσθέσουμε και το γεγονός ότι τα 20 θαλάσσια οικόπεδα είναι ΜΙΚΡΑ και οι μεγάλες εταιρείες δεν μπορούν και δεν θέλουν να ρισκάρουν σε μικρές περιοχές αναρωτιέται κανείς το BEICIP με την παγκόσμια εμπειρία του!!! ΔΕΝ το γνώριζε; και αν ναι τότε γιατί το έκανε; μήπως της το επέβαλαν; 40 ΧΡΟΝΙΑ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΠΟΙΑ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΑ ΒΡΗΚΕ; ΜΕΧΡΙ ΠΟΤΕ ΘΑ ΤΟΥΣ ΠΛΗΡΩΝΟΥΜΕ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΚΑΝΟΥΝ ΤΙΠΟΤΕ; Ή ΜΗΠΩΣ ΔΕΝ ΤΟΥΣ ΑΛΛΑΖΟΥΜΕ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΠΛΗΡΩΝΟΥΜΕ ΓΙΑ ΝΑ ΞΕΡΟΥΝ ΜΟΝΟ ΑΥΤΟΙ;
Β. Ο Υπουργός ανακοίνωσε ότι ο Φορέας Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ) θα λειτουργήσει σύντομα!!!!! και η Πρόεδρος του ανακοίνωσε ότι σύντομα θα προκηρυχθεί η πρόσληψη 20 στελεχών στην ΕΔΕΥ!!! (αυτά ανακοινώθηκαν τον Ιούλιο του 2014).
Η αναφορά και μόνο σε ένα φορέα, που είναι σε αναμονή για σχεδόν 3 χρόνια η στελέχωση του, αφού μέχρι να στελεχωθεί τις αποφάσεις παίρνει ο Υπουργός, δημιουργεί ειρωνικά σχόλια και εκτιμήσεις για τις πραγματικές προθέσεις του υπουργού τόσο του σήμερα όσο και το χθες.

Από τα παραπάνω, ενδεικτικά σημεία που αναφέρονται, νομίζω ότι είναι ξεκάθαρο γιατί το κλήμα ήταν στραβό και δεν είχαμε μεγάλες εταιρείες στο διαγωνισμό.
Αν τώρα προσθέσουμε και τη νέα φιλοσοφική αντίληψη της νέας κυβέρνησης για την τάχα προστασία του περιβάλλοντος τότε θα καταλάβουμε γιατί ……. το κλήμα το έφαγε ο γάιδαρος …

Ποιος να πιστέψει ότι μας ενδιαφέρει το περιβάλλον και γι’ αυτό δεν προχωράμε πιο γρήγορα στην αξιοποίηση των όποιων κοιτασμάτων μας, όταν η Αλβανία, η Τουρκία, η Ιταλία, το Μαυροβούνιο, η Κροατία, η Μάλτα, η Κύπρος, το Ισραήλ, η Λιβύη και η Αίγυπτος αξιοποιούν τους ενεργειακούς τους πόρους, και θεωρώντας ότι η Μεσόγειος είναι μια κλειστή θάλασσα, όποιο ατύχημα κι αν συμβεί θα επηρεάσει όλες τις Μεσογειακές χώρες;
Μόνο εμάς μας ενδιαφέρει το περιβάλλον και όλοι οι άλλοι θέλουν να το καταστρέψουν;

Χρόνος δεν υπάρχει πλέον, απαιτούνται άμεσα:

1. Η ανάθεση για εκμετάλλευση των θαλάσσιων οικοπέδων που έχουμε εκδήλωση ενδιαφέροντος, για να δείξουμε ότι προχωράμε.
2. Επανασχεδιασμός όλων των υπολοίπων περιοχών και προκήρυξη νέου διαγωνισμού για τα υπόλοιπα θαλάσσια οικόπεδα, αξιοποιώντας τα νέα δεδομένα με τη ανακάλυψη του κοιτάσματος Zohr στην Αίγυπτο.
3. Νέες σεισμικές έρευνες, ανατολικά των ήδη υπαρχόντων σεισμικών, καλύπτοντας και τη λεκάνη του Ηροδότου.
4. Ανακήρυξη της Ελληνικής ΑΟΖ.
5. Επιτέλους να ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός για τα χερσαία οικόπεδα

Πάνω απ’ όλα όμως χρειάζεται πολιτική βούληση για την αξιοποίηση των όποιων κοιτασμάτων μας, χρειάζεται να ασχοληθούν άνθρωποι που πιστεύουν ότι υπάρχουν υδρογονάνθρακες που μπορούν να αξιοποιηθούν και ότι μπορεί η αξιοποίηση τους να δώσει αυτό που σήμερα απουσιάζει από τη χώρα μας ..η ΕΛΠΙΔΑ.. η ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ… η ΑΝΑΠΤΥΞΗ.